Provocatieve therapie en coaching door de sparrende coach
De coach:
Provocatieve therapie/coaching is een nieuwe, frisse en onorthodoxe manier van coachen. De therapeut plaagt en kietelt en heeft daar zichtbaar plezier in. Hij zegt wat hij denkt. Een provocatieve therapeut is een geweldige sparringspartner en weet je als geen ander op ludieke wijze weer in beweging te brengen.
Tijdens een provocatief gesprek zul je je waarschijnlijk wel eens afvragen waar de coach mee bezig is. Bedenk dan dat hoe vreemd de methode ook mag lijken, de therapeut altijd aan jouw kant staat en je verbaasd zult zijn over de snelle en grote veranderingen.
Een provocatieve coach werkt met het volgende gereedschap:
- Warmte en respect. De basis voor contact tussen coach en client.
- Humor. Dit bevordert relativering en ontlading.
- Uitdaging. Dit bevordert het loslaten van belemmerende gedachten- en gedragspatronen.
De uitgangspunten en werkwijze:
De provocatieve coach gaat er van uit dat mensen gehecht zijn aan hun problemen. Vasthouden aan het oude levert, in welke vorm dan ook, winst op. Wat die winst is, daar maakt de provocatieve coach je wel bewust van door alle denkbare voordelen op overdreven en humorvolle wijze voorbij te laten komen.Ook gelooft hij dat mensen in hun behoefte aan grip geneigd zijn structuur aan te brengen. Vandaar dat een provocatieve coach chaos schept door zijpaden en omwegen te bewandelen en de structuur van het gesprek schijnbaar volledig los te laten, zodat je als client uiteindelijk zelf structuur aanbrengt en tot de kern komt.
Het meest persoonlijke is universeel. Laten we eerlijk zijn, eigenlijk willen we allemaal hetzelfde: er bij horen, waardering, respect, liefde.…. Van deze wetenschap maakt de provocatieve coach dankbaar gebruik door overdreven, op humorvolle wijze patronen uit te vergroten en gebruik te maken van stereotypen.
Dit doet de coach met een gerust hart omdat hij ervan overtuigd is dat mensen veerkrachtiger zijn dan ze lijken. Hij spreekt zijn cliënt aan op kracht i.p.v. op kwetsbaarheid en zwakte. Hij ontkent deze niet, maar prikkelt de cliënt zo met zijn provocatieve stijl van coachen dat veerkracht en verantwoordelijkheidsheidgevoel in de cliënt worden opgeroepen.
Mensen houden van lachen: humor creëert ruimte en schept een band. Er is niets zo relativerend voor je problemen als er om te kunnen lachen. Dus zal de coach er alles aan doen om je met humor naar jezelf en je gedachten en gedrag te laten kijken. Lachen zorgt bovendien voor ontlading.
Uitdagingen scheppen een band en zorgen ervoor dat de hersenen nieuwe verbindingen aanmaken.
Als iemand je uitdaagt is je primaire reactie daarop te reageren, dat betekent dat je in beweging komt. We kennen allemaal het begrip sparringspartner. De provocatieve coach is zo’n sparringspartner. Hij daagt je uit dingen van een andere kant te bekijken, hij neemt bezit van je probleem en draait het rond, totdat je volkomen in de war bent.
Vanuit die toestand kom je in een leertoestand. Je hersenen kunnen dan nieuwe verbindingen gaan maken.
De provocatieve coach wantrouwt de cliënt. Hij wantrouwt je in je wens om van het probleem af te komen, je doel te bereiken en in je bereidheid om ervoor te doen wat nodig is je doel te bereiken. Een provocatieve coach moet 100% overtuigd worden van je goede wil, bereidheid of beterschap. Je zult dus je best moeten doen om dat te bereiken.
Het zal je duidelijk zijn, de provocatieve coach is de moderne nar, die de koning door zijn grappen en grollen als enige de waarheid kan zeggen. Het effect van deze lachspiegel is echter wel dat de koning aan het denken wordt gezet en gedragsverandering kan volgen.
De provocatieve coach:
- overdrijft
- draagt absurde oplossingen aan
- geeft belachelijke oorzaken
- maakt gebruik van stereotypen
- is dramatich en speelt toneel
- is een lachspiegel
- zegt wat hij hij denkt
- praat veel
- is partijdig
- is warm
- lacht graag en veel
De effecten:
Je gaat positiever tegen je eigen situatie aankijken. Je krijgt meer vertrouwen in het bereiken van je doelen. Je gaat zelf tot de kern komen. Door de hilarisch benadering van probleem en het doel door de provocatieve coach kom je als cliënt zelf ook in een lacherige stemming en je ervaart het probleem vanuit een andere gemoedstoestand wat ruimte en relativering oplevert.
De coach verwoordt, met veel theatraliteit, op een overdreven en hilarische wijze je bekrachtigende negatieve gedachten. Het effect hiervan is dat die gedachten niet meer serieus genomen kunnen worden.
Met name bij provocatieve therapie worden zelfredzaamheid en zelfvertrouwen van de client versterkt. Aangezien de provocatieve coach op geen enkele wijze verantwoordelijkheid neemt voor het proces en met serieuze inzichten of oplossingen aankomt, kun je als client het resultaat van de coaching alleen maar aan jezelf toeschrijven en dat versterkt het zelfvertrouwen.
Dit alles heeft tot doel: oplossing, beweging of acceptatie van het probleem.
Een provocatieve therapeut schudt je dus op onnavolgbare wijze door elkaar en stelt je in staat om rigoureus korte metten te maken met ongewenste en achterhaalde patronen in je leven, waardoor groei en groeiruimte kan ontstaan.
Grondlegger van de provocatieve therapie is de Amerikaan Frank Farrelly. Provocatieve therapie is naar Nederland gebracht door Jaap Hollander en Jeffrey Wijnberg.